Voorjaarscursus 2020

Meesters met Moderne Manieren
Beeldende kunst tussen renaissance en barok

In Parijs komen drommen mensen af op de grote overzichtstentoonstelling van El Greco, een kunstenaar die eeuwenlang uit de gratie was. Misschien was hij te ‘modern’? Kunstschilder en theoreticus Giorgio Vasari omschrijft in de zestiende eeuw de ‘moderne manier' van de kunstenaar als zijn persoonlijke artistieke stijl. Hij doet zo een poging de kunst tussen 1520 en 1600 te beschrijven die onrustiger en individueler is dan wat men gewend is. De norm is de kunst van de renaissance, van klassiek evenwicht en harmonie.

Raadselachtig

Kunstenaars als Bronzino, Pontormo en El Greco bereiken een shockeffect door het overtreden van juist die klassieke regels. In plaats daarvan komt een meer individuele stijl die verfijnde en elegante aspecten heeft en van groot vakmanschap getuigt. Maar de ‘moderne manier’ is ook gekunsteld. De kunstenaar zorgt met flakkerende kleureffecten, bizarre fantasie en overdrijving voor een expressieve spanning.

De stijl stuit al in haar eigen tijd op onbegrip. Dat blijft lang zo. Pas in de twintigste eeuw komt er eerherstel en wordt het zogenaamde manierisme uitgelegd als een zeker avant-gardisme.

In deze cursus komt u te weten waarom wij nu weer volop van raadselachtige meesters met moderne manieren genieten. U krijgt inzicht in de kunst, de cultuur en de samenleving van de zestiende eeuw. De ‘maniera’ komt niet alleen aan bod in de schilderkunst maar ook in gebouwen, beelden en tuinen. We volgen het oorspronkelijke spoor uit Italië en komen zo terecht in Madrid, Fontainebleau, het hof van Rudolf II te Praag en in ons eigen Haarlem. Ook wordt een relatie gelegd met deze stijl en de kunst van onze tijd.