“De Scandinavische ziel”,
Noordse kunst van 1870 tot nu
Deze cursus gaat over de wijze waarop kunstenaars in de Noordse landen: Denemarken, Finland, IJsland, Noorwegen en Zweden op zoek gaan naar een eigen culturele identiteit, een eigen artistieke ziel. Dat proces begint in de negentiende eeuw als het streven naar onafhankelijkheid groeit. In kunst, folklore en fantasie is de noordelijke regio een metafoor geweest voor de randen van de bekende wereld. Voor schilders, ontwerpers en architecten wordt deze door zijn onherbergzame aard en klimaat een bron van uitdaging maar ook van mythevorming. Licht, melancholie, immense landschappen, traditie en volksverhalen blijken bronnen die inspireren en tot vernieuwing leiden. De culturele identiteit van het gebied komt aan bod in de verbeelding van mythen, sagen en volksverhalen en de exclusie van een deel van de bevolking: de Samí (Lappen). Finland krijgt een speciale plek vanwege de complexe culturele identiteit en de strijd voor onafhankelijkheid die te zien is in symbolisme en art nouveau van onder meer de schilder Akseli Gallen Kallela en de architect Eliel Saarinen en art nouveau. De pure en functionele en modernistische kant van de Scandinavische kunst wordt uitgewerkt aan de hand van de architect Alvar Aalto en zijn volgelingen.
In de kunstgeschiedenis ligt veel nadruk op klimaat, licht en natuur van de Noordse regio’s. In de negentiende eeuw wordt zelfs gesproken over de tegenstelling tussen de klassieke, rationele kunst van het zuiden en een meer grimmige en expressieve kunst van het noorden. Vanaf 1870 vindt de zogenaamde “Grote Doorbraak” plaats. Kunstenaars, mannen en vrouwen, reizen naar Parijs om te leren van vernieuwing in de kunst. Het realisme, impressionisme en symbolisme worden gebruikt voor een eigen moderne, nationale kunst
Centraal staat de verbeelding van specifiek noordelijk licht rond 1900. Het licht van het hoge noorden en de Aurora Borealis. Het licht in de Deense kunstenaarskolonie Skagen. Licht in symbolisme en vitalisme en de weergave van licht binnenshuis.
Moderne heksenstoelen en trollen! Kunstenaars verbinden rond 1900 trends in de Europese kunst zoals het symbolisme, de Arts and Crafts-beweging en art nouveau met de volkskunst. Daarin gaat het niet alleen om traditionele ambachten, rituelen en kostuums maar ook om de sprookjes en de mythen. In de bewegingen van “Het Hellepaard” interpreteren kunstenaars voorafgaand aan CoBrA Noordse mythen in oorlogstijd.
Vanaf het begin van de negentiende eeuw tot aan het begin van de Grote Oorlog staat Finland onder Russisch beheer. In de strijd om onafhankelijkheid worden het Finse landschap, mythen uit nationale epos ‘De Kalevala’ en de regionale architectuur uit Karelië ingezet in de kunst. U maakt kennis met schilderkunst van Akseli Gallen-Kallela en de Nationale Romantiek in de architectuur van Helsinki.
De unieke en innovatieve stijl van architectuur en design die Scandinavisch wordt genoemd heeft te maken met de eisen in het noorden. Met het gebruik van licht en de dialoog met de natuur. Alvar Aalto en zijn volgelingen in Finland en IJslandse moderne architecten hebben zich gebogen over het gebruik van licht, de natuur en traditionele bouw.
Hedendaagse architecten, designers en ruimtelijke kunstenaars hebben een hele eigen visie op verbeelding en behoud van natuur. De laatste bijeenkomst voert u onder meer langs schilderachtige routes in het landschap waar buitenkunst gerealiseerd wordt.
Het inschrijfgeld voor de cursus “De Scandinavische ziel” bedraagt € 97,50 . Inclusief een kopje thee of koffie in de pauze. Ook ontvangt u na elke bijeenkomst een uitgebreide digitale samenvatting.
Het spannende samenspel
tussen architectuur en sculptuur
De faam van München, kunststad 1850-1910